ترمیم دندان شکسته یک روند درمانی است که در آن دندان معیوب، آسیب دیده یا ناقص به حالت اولیه و سالمی که باید داشته باشد، بازسازی میشود. این فرآیند معمولاً توسط یک دندانپزشک یا ارتودنتیست انجام میشود و ممکن است شامل استفاده از مواد مختلفی مانند رزینهای کامپوزیت، پرکردنهای فلزی یا سرامیکی، و حتی در برخی موارد، ایمپلنتهای دندانی باشد. ترمیم دندان شکسته یک فرایند پیچیده است که نیازمند مراجعه به یک دندانپزشک حرفهای است.
منظور از شکستگی و آسیب های جزئی دندان چیست؟
شکستگی و آسیبهای جزئی دندان به وقوع آمدن خراشها، شکستگیها، یا ترکهای کوچک در سطح دندان اطلاق میشود که ممکن است به دنبال ضربه، فشار یا سایر آسیبهای مکانیکی و ناشی از عوامل مختلفی مثل مصرف غذاهای سخت، ضربه در حین ورزش، یا نشتن زیاد فشار باشد. این نوع آسیبها معمولاً در لایههای بیرونی دندان که از مواد مانند مینا تشکیل شدهاند، ایجاد میشوند.
آسیبهای جزئی دندان ممکن است شامل شکستگیهای کوچک در روکش مینایی دندان (نشانههایی که به نظر زنده و سفید بر روی سطح دندان میآیند) یا ترکهای کوچک در دندان باشد. این آسیبها معمولاً درد زیادی ایجاد نمیکنند، اما میتوانند به مشکلات بیشتری منجر شوند اگر درمان صورت نگیرد. به عنوان مثال، اگر یک شکستگی کوچک در دندان نادرست درمان شود، ممکن است آسیب بیشتری به دندان وارد شود و در نتیجه نیاز به درمانهای پیچیدهتری مانند کاشت دندان باشد.
برای پیشگیری از آسیبهای جزئی دندان، مراقبتهای اصولی از دندانها شامل استفاده از مسواک و مصرف مواد غذایی سالم، استفاده از محافظ دندان در ورزشهای خطرناک، و از ضربات و فشارهای نامناسب بر دندانها پرهیز کردن میشود. همچنین، برای درمان شکستگیها و آسیبهای جزئی دندان، معمولاً از روشهایی مانند پر کردن، ترمیمی کامپوزیت، یا روکشهای دندانی استفاده میشود. در مواردی که آسیب بیشتری وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به درمانهای پیچیدهتری باشد که توسط دندانپزشک متخصص انجام میشود.
دلایل اصلی شکستگی دندان کدامند؟
شکستگی دندان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
1. ضربه: ضربه مستقیم به دندان، مانند حوادث و تصادفات، میتواند به شکستگی دندان منجر شود. این ضربه میتواند به صورت ورزشی، تصادفی، یا حتی در نتیجه یک سقوط اتفاق بیافتد.
2. زخمهای دندانی: برخوردهای مکرر با شیءهای سخت میتواند باعث شکستگی دندان شود. این ممکن است در اثر برخورد با اشیاء سخت در زمان مصرف غذا اتفاق بیفتد.
3. کاهش سطح عملکرد دندانها: دندانهایی که مورد آسیب قرار گرفته باشند، ممکن است سطح عملکرد آنها کاهش یابد. این امر میتواند به دنبال شکستگی دندان باشد.
4. بیماریهای دهانی: برخی بیماریهای دهانی مانند بیماریهای لثه به منظور عفونت لثه و دندان، یا تخریب دندان میتواند سبب شکستگی دندان شود.
از آنجایی که شکستگی دندان میتواند مشکل جدی و ناراحتکنندهای باشد، مراقبت و نظارت منظم از سلامت دهان و دندانها میتواند به پیشگیری از این نوع مشکلات کمک کند. در صورت شکستگی دندان، توصیه میشود به یک پزشک دندانپزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.
روش های ترمیم دندان های شکسته
ترمیم دندانهای شکسته ممکن است با استفاده از روشهای مختلفی انجام شود، که بسته به میزان آسیب و موقعیت دندان میتواند متفاوت باشد. در ادامه، روشهایی که برای ترمیم دندانهای شکسته استفاده میشود را شرح میدهم:
1.عصب کشی و تاج برای ترمیم دندان: عصب کشی و تاج دو فرایند متداول در ترمیم و بازسازی دندانهای آسیبدیده هستند. این دو فرآیند به طور معمول به همراه یکدیگر استفاده میشوند، به خصوص زمانی که دندان شکسته یا خراب شده و نیاز به ترمیم دارد.
- عصب کشی (پالپوتومی): وقتی که دندان به شدت آسیب میبیند، ممکن است عصب دندان نیز تحت تأثیر قرار بگیرد. در این صورت، لازم است که عصب دندان (پالپ) کاملاً حذف شود تا درد و عفونت جلوگیری شود. فرآیند عصب کشی شامل حذف عصب، پاک کردن مواد التهابی، و پر کردن فضای خالی با مواد خاصی است. این فرآیند معمولاً توسط دندانپزشک انجام میشود و به صورت کاملاً محلی تحت تأثیر بیدردی انجام میپذیرد.
- تاجنشانی (کراون): پس از انجام عصب کشی، اگر دندان به گونهای آسیب دیده باشد که قابلیت ترمیم با روشهای سنتی نداشته باشد، نیاز به قرار دادن تاج روی دندان ممکن است. تاج یک پروتز دندانی است که بر روی دندان قرار میگیرد و آن را از آسیبهای بیشتر محافظت میکند و همچنین به دندان زیبایی را بازمیگرداند. پیش از قرار دادن تاج، دندان به شکلی تراشیده میشود تا فضای کافی برای تاج ایجاد شود. سپس تاج ساخته میشود و بر روی دندان چسبانده میشود.
مقاله پیشنهادی ما: عصب کشی دندان بدون قطع وارفارین در بیمارانی که وارفارین مصرف می کنند!
2. ترمیم با آمالگام: آمالگام دندان یکی از روشهای ترمیمی در زمینه زیبایی دندان است. این فرآیند اغلب برای ترمیم دندانهای پوسیده، شکسته، یا دندانهایی که شکل یا اندازه آنها نامناسب است، استفاده میشود. در این روش، یک پوسته نازک و سفید از مواد مخصوصی مانند پرسلن یا کامپوزیت بر روی سطح دندان قرار میگیرد. این پوستهها به شکل دندان اصلی شما ساخته شده و به طور مخفیانه باعث بهبود ظاهر دندانها میشوند. برخلاف پرکردنهای سنتی، آمالگامها از قبل در آزمایشگاههای دندانپزشکی ساخته شده و سپس به دندان متصل میشوند. این فرآیند ممکن است نیازمند چندین جلسه با دندانپزشک شما باشد، زیرا نیاز به سفارشیسازی و تنظیمات دقیق دارد.
3. کامپوزیت دندان: کامپوزیت دندان یک ماده پلیمری است که برای ترمیم و بازسازی دندانهای معیوب یا شکسته استفاده میشود. این ماده به طور گسترده در زمینههای زیبایی دندانها (مانند ترمیم لثه یا ترمیم سوراخها) و ترمیمهای اصلاحی (مانند ترمیم کاشتهای دندانی) استفاده میشود. کامپوزیت دندان معمولاً از یک ماتریس رزینی (مانند متاکریلات) و یک پرکننده معدنی (مانند دیاکسید سیلیسیم) تشکیل شده است. این ماده قابل اعمال میباشد، به شکل دستی قالببندی میشود و سپس با استفاده از نور UV یا نور نزدیک-IR توسط دندانپزشک تثبیت میشود.
مزایا و معایب کامپوزیت دندان شامل:
- مزایا:
ظاهر طبیعی: کامپوزیت دندان به دلیل قابلیت شکلدهی و رنگی که به آن قابل اعمال است، ظاهر طبیعی دندانها را برای ترمیم و بازسازی فراهم میکند.
حذف کمتر از ساختار دندان: برای نصب کامپوزیت دندان، حذف کمتری از ساختار دندان نیاز است نسبت به روشهای دیگری مانند کامپوزیتهای فلزی.
پیوستگی: این ماده پیوستگی خوبی دارد و باعث میشود تا با دندان طبیعی هماهنگی بیشتری داشته باشد. - معایب:
مقاومت کمتر: در مقایسه با مواد دیگری مانند آمالگام، کامپوزیت دندان ممکن است مقاومت کمتری داشته باشد و ممکن است در طول زمان زودتر خراب شود.
ممکن است مورد انقباض قرار گیرد: این ماده ممکن است با پاسخگویی به تغییرات دما یا فشار، انقباض و گسیختگی نشان دهد.
نیاز به تراشکاری بیشتر: برای استفاده از کامپوزیت دندان، احتیاج به تراشکاری بیشتری نسبت به برخی روشهای دیگری مانند کامپوزیتهای فلزی وجود دارد.
برای بازسازی دندان، از لحاظ زیبایی آمالگام بهتر است یا کامپوزیت؟
برای بازسازی دندان از لحاظ زیبایی، هر دو روش آمالگام و کامپوزیت میتوانند انتخابهای مناسبی باشند، اما هرکدام ویژگیها و مزایا و معایب خود را دارند.
1. آمالگام (پورسلن، پورسلن دندانی، یا لومینیر):
-مزایا:
– طول عمر بالا: آمالگامها معمولاً دوام بیشتری دارند و ممکن است تا ۱۵ سال یا بیشتر هم بدون نیاز به ترمیم باقی بمانند.
– زیبایی: آمالگامها از مواد سرامیکی ساخته شدهاند و طبیعیترین ظاهر را ارائه میدهند، زیرا با رنگ دندانهای طبیعی تطابق دارند.
– معایب:
– هزینه بالا: روش آمالگام معمولاً گرانقیمتتر از کامپوزیت است.
– نیاز به تسهیلات دندانپزشکی: این روش نیاز به فرآیند آمادهسازی دقیق دارد و ممکن است نیاز به بیشترین تسهیلات دندانپزشکی داشته باشد.
2. کامپوزیت:
– مزایا:
– هزینه مناسبتر: کامپوزیت معمولاً ارزانتر از آمالگام است.
– تعمیر قابلیت: در صورت نیاز به تعمیرات بعدی، کامپوزیت راحتتر از آمالگام میتوان تعمیر کرد.
– معایب:
– طول عمر کمتر: کامپوزیتها ممکن است نیاز به تعویض زودتری داشته باشند، معمولاً تا ۵ تا ۱۰ سال.
– خطر ایجاد لکهها: در طول زمان، کامپوزیتها ممکن است به لکهها و رنگهای مختلفی متمایل شوند و زیبایی آنها را کاهش دهند.
بنابراین، انتخاب بین آمالگام و کامپوزیت بستگی به مواردی مانند بودجه، ترجیحات شخصی، محدودیتهای دندانی، و نیازهای زیبایی شما دارد. در هر صورت، مشاوره با یک دندانپزشک حرفهای برای انتخاب بهترین گزینه برای شما توصیه میشود.
رعایت چه نکاتی موجب پیشگیری از انجام ترمیم دندان شکسته می شود؟
برای پیشگیری از شکستن دندان یا نیاز به ترمیم دندان، میتوانید به موارد زیر توجه کنید:
۱. بهداشت دهانی منظم: رعایت بهداشت دهانی، از جمله مسواک زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و مصرف آب میتواند از تجمع باکتریها و تراکم لکههای دندانی جلوگیری کند و به دندانهای شما کمک کند که سالم بمانند.
۲. اجتناب از فشار زیاد: از فعالیتهایی مانند گاز زدن، قرار دادن اشیاء سخت در دهان، خرد کردن یا قرار دادن فشار زیاد بر دندانها خودداری کنید.
۳. استفاده از حفاظتهای دهانی: در صورتی که ورزشی مانند فوتبال یا هاکی را انجام میدهید یا فعالیتهایی مثل مسابقات ورزشی یا مواجهه با خطراتی مشابه دارید، استفاده از حفاظتهای دهانی مانند دهانبند نیاز است.
۴. مراجعه به دندانپزشک: مراجعه به دندانپزشک برای بررسیهای دورهای و ارزیابیهای منظم میتواند به شناسایی مشکلات دندانی زودرس کمک کند و از ترمیمات و پیشرفتهای آتی جلوگیری کند.
این نکات میتوانند به حفظ سلامت دندانها و پیشگیری از شکستن و نیاز به ترمیم دندان کمک کنند.